Dzieła wszystkie, t. 34, Kwestie quodlibetalne
Kolejny tom Dzieł wszystkich Tomasza z Akwinu, jakim jest t. 34: Kwestie quodlibetalne (tytuł oryginalny: Quaestiones de quolibet) zawiera szereg dysput prowadzonych przez Akwinatę w różnym czasie. Quodlibet znaczy dosłownie „co się podoba”. Ten średniowieczny gatunek literacki był zapisem prowadzonych na ówczesnych uniwersytetach dyskusji, w których każdy członek społeczności akademickiej mógł zadać „mistrzowi” dowolne pytanie. Tłumacz dzieła i autor wprowadzenia do niego, prof. Mikołaj Olszewski, tak porównuje je z innymi typami średniowiecznych tekstów teologicznych:
Gdybyśmy chcieli krótko scharakteryzować kwestie quodlibetalne w porównaniu do rozważań zawartych w summach, komentarzach do Sentencji czy kwestiach dyskutowanych, można by powiedzieć, że kwestie ze średniowiecznych syntez teologicznych rozpatrują zagadnienia, które należy przedstawić, jeżeli chce się przekazać kanon wiedzy; kwestie dyskutowane służą autorom do wyrażenia idei, które chcą przekazać swoim słuchaczom; a kwestie quodlibetalne pozwalają słuchaczom dowiedzieć się od mistrzów tego, co ich interesuje.
To właśnie sprawia, że Kwestie quodlibetalne św. Tomasza są zbiorem dość trudnym do streszczenia czy usystematyzowania, ponieważ zadających pytania interesowały sprawy bardzo rozmaite. To „średniowieczne Q&A” jest wypadkową intelektualnych niepokojów i ciekawości słuchaczy oraz tego, co odpowiadający na pytania „Mistrz” sam chciał przekazać, więc odnajdujemy w nim niektóre tezy charakterystyczne dla myśli św. Tomasza i znane z innych jego dzieł. Prof. Mikołaj Olszewski podsumowując różnorodność Kwestii quodlibetalnych wyraża we wstępie nadzieję, że „każdemu, kto wybierze się na połów w tym rybnym stawie (…) uda się wyłowić coś, co go zainteresuje i pozwoli mu choć trochę wczuć się w rolę średniowiecznego intelektualisty”.
